«Дзякуй лёсу, што жыву ў адным з лепшых раёнаў Беларусі!»

Тэма: «Дзякуй  лёсу, што жыву ў адным з лепшых  раёнаў  Беларусі!»

          Мэта ўрока: фарміраваць у вучняў грамадзянскасць і патрыятызм, сацыяльную творчую актыўнасць, лідарскія якасці, імкненне быць карысным людзям, роднаму гораду, раёну, краіне.

         Задачы:  

         *адукацыйная: развіццё патрыятызму ў свядомасці вучняў да малой радзімы, паглыбіць веды вучняў аб гісторыі, дасягненнях Дзяржынскага раёна;

         *выхаваўчая: ствараць аб’ектыўную аснову для выхавання і любові да роднага  краю, імкнення ўнесці свой уклад у паскоранасць сацыяльна-эканамічнага развіцця раёна, удасканальваць навыкі зносін;

         *развіццёвая:  развіваць уменне працаваць з разнастайнымі крыніцамі інфармацыі, фарміраваць навыкі крытычнага мыслення, уменне аналізаваць, выдзяляць галоўнае, параўноўваць, абагульняць і рабіць вывады, развіваць памяць, увагу.

         Месца правядзення:класны пакой.

         Форма  правядзення:

формы і тыпы ўрокаў: урок – інтэрактыўная гульня

Абсталяванне ўрока:  камп’ютар, відэафільм аб Ворнаўскім  раёне.

         Выстава: карта Воранаўскага раёна, кніга “Памяць” (Воранаўскі раён), сямейныя фотаальбомы вучняў, цікавыя дакументы з гісторыі роду, фотаздымкі прыроды і помнікаў архітэктуры роднага  горада, вёскі, малюнкі  і вырабы вучняў

         Госці мерапрыемства:  старшыня сельскага савета, бацькі    навучэнцаў     

 Падрыхтоўчая  работа:

         Неабходна  папярэдне вырашыць усе арганізацыйныя пытанні па правядзенні  ўрока, запрашэнні гасцей.

         Зараней педагог дае вучням заданне: вывучыць інфармацыю аб сацыяльна-эканамічным развіцці Воранаўскага  раёна, роднай  вёскі, падрыхтаваць  пытанні для дыялога з госцем, прачытаць вершы па тэме  ўрока.

         Урок праводзіцца ў інтэрактыўным рэжыме,  прадугледжвае папярэднюю  падрыхтоўку, патрабуе  ад  настаўніка мабільнасці і крэатыву.

                                                  

Ход урока

                                                Дзень добры сонцу, дзень добры небу,

                                                 Роднай  старонцы, духмянаму хлебу.

                                                Ад чыстай  крыніцы сцяжыначцы  вузкай

                                             І роднай  зямлі    беларускай                         

         Перад пачаткам урока дэманструецца  відэаролік «Воранаўскі раён».

        

    Слова  настаўніка.      

          Сёння ў нас важная нагода для сустрэчы – Дзень ведаў. І, як стала ўжо традыцыяй, першы ўрок у навучальным годзе мы прысвячаем нашай малой радзіме, цудоўнай, прыгожай, непаўторнай воранаўскай зямлі, яе жыхарам.

         Тэма  ўрока  “Дзякуй  лёсу,што жыву ў адным з лепшых раёнаў Беларусі!”.

         Прапаную здзейсніць падарожжа па воранаўскай зямлі.     

 Складаем візітную картку раёна

Матэрыял да візітоўкі.

         Так, мы  жывём, вучымся і працуем у Воранаўскім раёне, які з’яўляецца маленькай часціцай нашай Радзімы - Беларусі, пяшчотнай і паэтычнай, яе ціхая абаяльнасць праяўляецца паступова: у мяккіх пералівах ранішняга неба над размытай лініяй гарызонта, у зеляніне, у водары сасновага бору, у сумным  крыку жураўлёў. Прыгажосць Беларусі адкрываецца  таму, хто можа спыніцца і адчуць навакольны  свет: угледзьцеся ў  блакітныя азёры – глыбокія  вочы Беларусі -  апусціце рукі ў прахалодную ваду ручая,  схавайцеся ад цёплага дожджыка пад зялёную лапу елкі…

         Наша  Беларусь ніколі не страчвала сваю самабытнасць – яна нахілялася, як трава, пад ураганам заваяванняў, каб пасля зноў выправіцца і зазелянець.

         Чаму мы называем Беларусь Радзімай?

(Таму, што тут мы нарадзіліся, таму, што яна  родная.)

         Наш   Воранаўскі раён размешчаны ў Гродзенскай вобласці. 

  Першыя згадкі пра некаторыя населеныя пункты Воранаўскага раёна адносяцца да 1217 годзе. У летапісе «Манумента Германіка» згадваецца г.п.Радунь, в. Жырмуны.

У 1557 годзе Радунская воласць была прыпісана да каралеўскага валадарства караля Польшчы - Жыгімонта-Аўгуста.

Рэшткі ўмацаванняў засталіся на Воранаўскай зямлі з часоў станаўлення Вялікага княжаства Літоўскага. У XV стагоддзі Воранаўшчына ўваходзіла ў склад Віленскага і Троцкага ваяводстваў ВКЛ. Акрамя дзяржаўных зямель тут былі маёнткі Гаштольдаў, Глінскіх, Тышкевічаў, Сапегаў. У перыяд Расійскай імперыі Воранаўская зямля знаходзілася ў складзе Лідскага павета.

1915-1918 гады - тэрыторыя акупавана кайзераўскай Германіяй.

1919-1939 гады-тэрыторыя раёна акупавана польскімі войскамі.

У 1939 году тэрыторыя раёна ўвайшла ў склад БССР.

15 студзеня 1940 года быў створаны Воранаўскі раён у складзе Баранавіцкай вобласці.

З чэрвеня 1944 па ліпень 1944 года тэрыторыя Воранаўскага раёна акупавана нямецка-фашысцкімі захопнікамі.

З 20 верасня 1944 года Воранаўскі раён у складзе Гродзенскай вобласці. У 1962 годзе ў склад Воранаўскага раёна увайшоў Радунская раён.

Воранаўшчына – самабытны і маляўнічы край з багатай гісторыяй і культурнымі традыцыямі.

         Сёння мы ганарымся тым, што мір, спакой і парадак – галоўнае дасягненне нашай  краіны. Гэта  фундамент, на якім заснавана ўсё:  і эканоміка Беларусі, і матэрыяльны дабрабыт кожнага, шчаслівае дзяцінства нашых сыноў і дочак.

        

         Самым вялікім багаццем нашага краю з’яўляюцца людзі, працавітыя  і таленавітыя, якія праславілі свой горад ваеннымі подзвігамі ў мінулым, людзі, якія ствараюць цяперашняе, закладваючы фундамент будучага.

         Мы ганарымся нашай малой радзімай, любім яе і спадзяёмся, што гэту любоў раздзеліць з намі кожны, хто хоць аднойчы наведае гэту гасцінную зямлю.

                              

         Уявіце, што вы – экскурсаводы. Вам патрэбна правесці экскурсію для людзей з іншых рэгіёнаў Беларусі. Умоўна назавём іх гасцямі.         Некалькі  вучняў выступаюць у ролі экскурсаводаў, астатнія -  у ролі гасцей Воранаўскага раёна (ІНТЭРАКТЫЎНАЯ ГУЛЬНЯ, суправаджаецца мультымедыйнай прэзентацыяй). Экскурсавод разгортвае старонкі гісторыі, асаблівыя для нашага раёна.

         Матэрыял  для экскурсаводаў.

Воранаўскі раён - адміністрацыйная адзінка на поўначы Гродзенскай вобласці. Адміністрацыйны цэнтр - гарадскі пасёлак Воранава.

Адміністрацыйны лад

У складзе раёна гарадскія пасёлкі Воранава і Радунь, а таксама 338 сельскіх населеных пунктаў. Раён уключае 1 пасялковы Савет - Радунская і 13 сельсаветаў:

• Бастунскі

• Беняконскі

• Больцішскі

• Воранаўскі

• Гіркаўскі

• Доцішскі

• Жырмунскі

• Забалацкі

• Канвелішскі

• Місявіцкі

• Пераганцаўскі

• Пагародзенскі

• Паляцкішскі

Геаграфія

Плошча 1500 км² (7-е месца сярод раёнаў).

Асноўныя рэкі - Жыжма, Дзітва (правыя прытокі Нёмана) і прыток Дзітвы - Радунька.

Гісторыя

Раён утвораны 15 студзеня 1940 года.

Дэмаграфія

Насельніцтва раёна складае 26 290 чалавек, у тым ліку ў гарадскіх умовах пражываюць 8789 чалавек (на 1 студзеня 2016 году)

Паводле перапісу 2009 года ў раёне пражываюць людзі 24 нацыянальнасцей.

З іх:

• палякі - 83%;

• беларусы - 10,5%;

• літоўцы - 1,9% і інш.

Транспарт

Праз раён праходзяць чыгунка і аўтадарога «Воранава-Вільнюс», аўтадарогі «Гродна-Радунь-Вільнюс», "Слонім - Ліда - Вільнюс",

Славутасці

Архітэктурныя помнікі:

• касцёл Іаана Хрысціцеля (1900-1906 гады) у вёсцы Беняконі,

• парк (другая палова XVII - пачатак XIX стагоддзя) у вёсцы Бальценікі,

• Гайцюнішскі дом-крэпасць і Гайцюнішская капліца,

• парк (канец XVIII стагоддзя) у вёсцы Пагародна,

• касцёл (1789) у вёсцы Жырмуны,

• касцёл Святой Тройцы (1803-1812 гады) у аграгарадку Забалаць,

• касцёл Сэрца Ісуса (1916 год) у вёсцы Канвелішкі.

Вядомыя людзі Вараноўшчыны

• Хафец Хаім (1838-1933) - рабін, галахист і мараліст; духоўны лідэр яўрэйства Польшчы і Расіі.

• Бітэль, Пятро (1912-1991) - беларускі паэт і перакладчык. [Крыніца? 474 дня]

• Адам Міцкевіч - польскі паэт, палітычны публіцыст, дзеяч польскага нацыянальнага руху. Аказаў вялікі ўплыў на станаўленне польскай і беларускай літаратуры ў XIX ст. [5] У Польшчы лічыцца адным з трох найвялікшых польскіх паэтаў эпохі рамантызму (разам з Юліюшам Славацкім і Зыгмунтам Красінскі).

• Вандалін Шукевіч - член-карэспандэнт Кракаўскай Акадэміі навук, археолаг, этнограф, краязнавец і фалькларыст.

• Тэадор Нарбут - гісторык, археолаг, ваенны інжынер.

• Людвіг Нарбут - паплечнік Кастуся Каліноўскага.

 Госць задае пытанне: “А якія прадпрыемствы дзяржаўнай формы ўласнасці вы рэкамендавалі б наведаць?”

         Экскурсавод.  Сярод прадпрыемстваў Воранава ёсць тыя, якія займаюцца перапрацоўкай сельскагаспадарчай сыравіны і вытворчасць будаўнічых матэрыялаў. Сярод кампаній Воранава: прадпрыемства меліярацыйных сістэм «Воранаўскае ПМС», «Воранавакінавідэасетка», Сельгастэхніка і іншыя.       

 Госць. А якое самае буйное з  прадпрыемстваў?

         Экскурсавод.Самае буйное –гэта “Сельгастэхніка” Гісторыя прадпрыемства пачынаецца з ліпеня 1944 года, калі была арганізавана Воранаўская машынна-трактарная станцыя (МТС), першым дырэктарам якой стаў Дзмітрый Хрыстафоравіч Мурашка. У 1958 годзе Воранаўская МТС была рэарганізавана ў машынна-меліярацыйную станцыю (ММС).

З пачатку 2011 года прадпрыемствам кіруе Аляксандр Уладзіміравіч Магазіншчыкаў. Сельгастэхніка з'яўляецца самым буйным прамысловым прадпрыемствам раёна, якія ўключаюць у сябе вытворчы, будаўніча-мантажны, аўтатранспартны ўчасткі. У цяперашні час прадпрыемства серыйна выпускае прычэпы, паўпрычэпы

Госць. Дзе б вы парэкамендавалі нам з сям’ёй адпачыць у раёне?

Экскурсавод.  Сядзіба «На Жыжме» запрашае на адпачынак усіх, хто любіць загарадны адпачынак і хоча зарадзіцца энергіяй і пазітывам. Гэта цудоўнае месца ідэальна падыходзіць для адпачынку з сям'ёй і дзецьмі, сябрамі і калегамі, а таксама для правядзення розных мерапрыемстваў. Падарыце сабе і сваім блізкім незабыўныя імгненні, праведзеныя ў маляўнічым месцы.

На прасторнай тэрыторыі знаходзяцца два дамы з натуральнага каменя і дрэва, у якіх з начлегам могуць размясціцца более20 чалавек. Незвычайна прыгожы інтэр'ер з першых хвілін размяшчае да душэўнага адпачынку. Утульныя светлыя пакоі з мэбляй з натуральнага дрэва спрыяюць поўнай рэлаксацыі.

Сядзіба "Ё-МОЁ" знаходзіцца на 86 км. трасы Забольть- Радунь Воранаўскага раёна, Гродзенскай вобласці.

   Вы проста захацелі спакойна адпачыць, на прыродзе, палавіць рыбку, схадзіць у лазьню, нырнуць пасля парылкі ў возера і пасядзець вечарам ля каміна альбо адзначыць дзень нараджэння і іншыя святы? Усё гэта будзе з максімальным камфортам і абслугоўваннем у сядзібе "Ё-МОЁ", дзе паўсюль вее ўтульнасць і гасціннасць.   Для таго, каб лепш адчуць атмасферу вясковага побыту, можна правесці ноч на вышках. Свежае паветра, вясковая цішыня і непаўторны прыродны ландшафт размяшчаюць да актыўнага адпачынку. Можна пагуляць у футбол, пляжны валейбол, парыбачыць на сажалцы, прагуляцца ў лес за грыбамі і ягадамі. Паляўнічых парадуе вялікая разнастайнасць дзічыны ў бліжэйшым лесе.

Госць. Мой сын марыць пераехаць жыць у ваш раён. Яму вельмі падабаецца прырода, людзі, але ён хвалюецца, ці зможа ўладкавацца на работу. Раней працаваў  вадзіцелем

Экскурсавод. Хвалявацца не трэба. У нас працуеаўтабаза №14, якая займаецца перавозкай пасажыраў, арганізоўвае ціавыя экскурсіі для турыстаў. А таксама ваціцелем можна уладкавацца і ў сельскагаспадырчых кааператывах.

 Госць. Калі мы назіралі за ваколіцамі раёна, то заўважылі, што ідзе інтэнсіўнае будаўніцтва.

Экскурсавод.  Так, у раёне будуецца шмат жылля, уводзяцца ў дзеянне навыя школы, напрыклад Доцішская сярэдняя школа на 216 навучэнцаў.

Госць. У магазінах я бачу свежую, якасную мясную і малочную прадукцыю.

Экскурсавод. Так. У нашым рэгіёне  добра развітая сельская гаспадарка.

Госць. Які ахоп у раёне дашкольнай адукацыяй дзяцей з 1 да 6 гадоў?

Экскурсавод. Ахоп дашкольнай адукацыяй дзяцей з 1 да 6 гадоў складае 81%. Укараняюцца новыя формы дашкольнай адукацыі (групы кароткатэрміновага знаходжання, групы па навучанні плаванню, групы выхаднога дня, сямейнага тыпу, прагулачныя і гульнявыя пляцоўкі,

Госць. Што робіцца ў раёне па развіцці інтэлектуальных здольнасцей навучэнцаў?

Экскурсавод. У раёне праводзіцца сістэмная работа з навучэнцамі па развіцці  інтэлектуальных  здольнасцей.  Паказчыкам гэтай работы з’яўляецца выніковы ўдзел у алімпіядах і вучэбна-даследчай дзейнасці за 2016/2017 навучальны год: 29 дыпломаў  на  ўзроўні вобласці, 10 дыпломаў на ўзроўні рэспублікі, 1 дыплом міжнароднага ўзроўню; у навукова-практычных канферэнцыях – 7 дыпломаў на ўзроўні вобласці, 4 дыпломы на ўзроўні рэспублікі,  17 дыпломаў міжнароднага ўзроўню, 11 навучэнцаў сталі стыпендыятамі спецыяльнага  фонду Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь па сацыяльнай падтрымцы адораных навучэнцаў і студэнтаў.

Госць. Я і мая сям’я хацелі б наведаць знакамітыя мясціны вашага рэгіёна. Парайце цікавы турыстычны маршрут.

Экскурсавод. У Воранава цікавасць для турыстаў прадстаўляюць наступныя культавыя збудаванні - сінагога пачатку XX стагоддзя, касцёл Святых Сымона і Тадэвуша, царква Святога Аляксандра Неўскага.

Пасёлак Радунь. Тут нарадзіўся вялікі яўрэйскі філосаф Хафец Хаім, тут ён прапаведаваў. Яго дом, на жаль, не захаваўся, аднак можна наведаць былую сінагогу (сёння клуб), а таксама старыя яўрэйскія могілкі, дзе і пахаваны, як кажуць старажылы, адзін з самых паважаных у свеце яўрэйскіх рэлігійных дзеячаў.

Вараноўшчына валодае немалым духоўным патэнцыялам. Багатая і шчодрая Воранаўская зямля дала свету шмат вядомых людзей. Сярод іх - член-карэспандэнт Кракаўскай акадэміі навук, археолаг, этнограф, краязнавец і фалькларыст Вандалін Шукевіч, гісторык, археолаг, ваенны інжынер Тэадор Нарбут, доктар філасофіі і багаслоўя, прафесар батанікі і заалогіі Станіслаў Юндзілаў, паплечнік Кастуся Каліноўскага Людвіг Нарбут.

 Імя песняра беларускага, польскага і літоўскага народаў Адама Міцкевіча назаўжды застанецца ў гісторыі раёна: тут жыла Марыя Верашчака (Путкамер) - першае каханне Адама Міцкевіча, якая дала яму натхненне для напісання вядомых усяму свету твораў. Да гэтага часу ў выдатным стане ў в. Больценікі захавалася сядзіба Путкамераў, і нават захавалася месца сустрэчы - камень, у якога паводле паданняў сустракаліся Адам Міцкевіч і Марыя Верашчака (Путкамер).

На Воранаўшчыне жылі і тварылі вядомы мастак Міхаіл Андрыелі, класік беларускай літаратуры Францішак Багушэвіч, літаратар і этнограф Ян Карловіч і многія іншыя.

Госць. Якія  помнікі прыроды рэспубліканскага ўзроўню  ёсць на тэрыторыі  раёна?

Экскурсавод. У Воранаўскім раёне 6 валуноў абвешчаны геалагічнымі помнікамі прыроды рэспубліканскага значэння

і 10 камянёў-валуноў - мясцовага значэння.

Госць. Дзякуй за змястоўную экскурсію. Я абавязкова параю сваім землякам пабыць на вашай цудоўнай зямлі, падыхаць яе водарам і пазнаёміцца з руплівымі і працавітымі людзьмі, наведаць знакамітыя мясціны.

          Мы  ўсе нарадзіліся і выраслі на дзяржынскай зямлі, з гонарам носім званне дзяржынца, любім сваю малую радзіму і стараемся як мага больш даведацца пра гісторыю свайго рэгіёна. А зараз правядзём конкурс-віктарыну  “Знаўцы роднага краю”.

Адкажыце, калі ласка, на наступныя пытанні:

1. Прозвішча, імя, імя па бацьку старшыні Дзяржынскага раённага выканаўчага камітэта. (Мікалай Аркадзьевіч Розум)

2. Вядомы нават за межамі Беларусі музычны гурт («Лявоны»)

3. Раённая газета. (“Воранўская газета”.)

4. Якаяколькасць насельніцтва раёна? ( 26 290 чалавек)

5. Як называецца стацыянарны дзіцячы аздараўленчы лагер, размешчаны ў весцы Парубішкі? (“Рамонак”.)

6. Імя якога Героя Савецкага Саюза носіць адна з  вуліц Воранава? (Канарчыка.)

7. Які вядомы беларускі пісьменнік працаваў настаўнікам у нашай школе?. (Францішак Багушэвіч.)

8. Якія навучальныя установы на тэрыторыі раена вы ведаеце? (школы, калледж)

9. Якіх славутых  землякоў нашага роднага краю вы ведаеце?

         Рэфлексія.

·        Спадабаўся вам урок?

Вельмі спадабаўся.

·        Спадабаўся але засталіся пытанні, на якія хацелася б атрымаць адказы.

         Думаю, што вы станеце ў будучым вартымі грамадзянамі нашай  воранаўскай зямлі   і здзейсніце шмат добрых    і   карысных спраў, заўсёды  будзеце  ганарыцца і дзякаваць лесу, што вы нарадзіліся і жывеце на вованаўскай зямлі.